ΙΣΤΟΡΙΑ – Κεφ. 37, Η βυζαντινή Κύπρος

Η βυζαντινή Κύπρος

(Παρουσίαση του Πέτρου Σαμούχου)

ΙΣΤΟΡΙΑ – Κεφ. 36, Η άλωση της Πόλης

Δείτε βίντεο της Άλωσης, και μία εικονική αναπαράσταση.

Α. videos

video 1

ΙΣΤΟΡΙΑ – Κεφ. 36, Τρισδιάστατη εικονική επίσκεψη στον πύργο του Γαλατά

O Πύργος του Γαλατά  είναι ένας μεσαιωνικός, κυκλικός, πέτρινος πύργος που βρίσκεται στην περιοχή Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, στην βόρεια πλευρά του Κεράτιου κόλπου. Το ύψος του φτάνει τα 67 μέτρα.

O πύργος χτίστηκε από τη γενουατική παροικία της Κωνσταντινούπολης το 1348, γνωστός τότε ως Πύργος του Χριστού  και χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως προπύργιο. Οι Γενουάτες είχαν αποκτήσει το δικαίωμα ανέγερσης οχυρωματικών τειχών με αυτοκρατορικό χρυσόβουλο του 1302. Μέρος των τειχών που υψώνονταν γύρω από τον πύργο είναι και σήμερα ορατά. 

ΙΣΤΟΡΙΑ – Κεφ. 35, Οι Τούρκοι πολιορκούν την Κωνσταντινούπολη

ΙΣΤΟΡΙΑ – Η Κωνσταντινούπολη, στο Google Earth

ΚΛΙΚ στην εικόνα:

 

ΙΣΤΟΡΙΑ – Παίξτε με την καστροπολιτεία του Μυστρά (διαδραστικό)

Διαδραστικό «επιτραπέζιο» παιχνίδι (για έναν), για την καστροπολιτεία του Μυστρά.

Η υπόθεση με λίγα λόγια: Έχετε έρθει από την Κωνσταντινούπολη για να παραλάβετε από τον Δεσπότη ένα πολύτιμο αντικείμενο που ζήτησε ο αυτοκράτορας. Πρέπει πρώτα, όμως να διασχίσετε την καστροπολιτεία και να απαντήσετε στις σχετικές ερωτήσεις!

Ζητήστε βοήθεια από ΕΔΩ! για να μάθετε περισσότερα για τον Μυστρά.

ΚΛΙΚ στην εικόνα για να μεταφερθείτε στο παιχνίδι:

5ο Διαγώνισμα Ιστορίας – Οι απαντήσεις!

Δείτε το 5ο διαγώνισμα Ιστορίας και μαζί και τις απαντήσεις (για όποιον αγχώνεται για το τι έχει γράψει)! ΚΛΙΚ στην εικόνα, για να δείτε το αρχείο:

ΙΣΤΟΡΙΑ – Κεφ. 31, Η ανάκτηση της Πόλης από τον Μιχαήλ Η΄, τον Παλαιολόγο

Κεφ. 31
Το μάθημα σε προβολή παρουσίασης:

Η βυζαντινή αυτοκρατορία, μετά την ανάκτηση της Πόλης από τον Μιχαήλ Η΄ τον Παλαιολόγο, γύρω στο 1270 (ΚΛΙΚ για μεγέθυνση):

ΙΣΤΟΡΙΑ – Τα ελληνικά κράτη μετά την άλωση της Πόλης (από τους Φράγκους)

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους, το 1204, οι Βυζαντινοί άρχοντες (ο αυτοκράτορας Θεόδωρος Λάσκαρης και οι ευγενείς από τις οικογένειες των Κομνηνών, των Αγγέλων και των Παλαιολόγων) έφτιαξαν καινούρια κράτη, μέχρι να απελευθερωθεί η Βασιλεύουσα από την σκληρή κατοχή.

ΙΣΤΟΡΙΑ – Σταυροφορίες: Διαδραστικοί χάρτες

Δείτε την διαδρομή των σπουδαιότερων σταυροφοριών.
Επιλέξτε μία σταυροφορία, ή και περισσότερες (first crusade, third crusade, κλπ.) αριστερά του χάρτη και δείτε την πορεία των σταυροφόρων.

.

Κι άλλος ένας διαδραστικός χάρτης των σταυροφοριών. ΚΛΙΚ στην εικόνα:

ΙΣΤΟΡΙΑ – «Τσάμικος», τραγούδι

Μουσική: Μάνος Χατζιδάκις
Ποίηση: Νίκος Γκάτσος
Τραγούδι: Μανώλης Μητσιάς

ΙΣΤΟΡΙΑ – Ασκήσεις επανάληψης Ενότητας Δ΄

Καλά τα παιχνίδια, αλλά υπάρχουν και τα διαγωνίσματα…

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες για να δείτε (και να λύσετε) μερικές ασκήσεις από τα προηγούμενα μαθήματα. Για να κάνουμε και καμιά επανάληψη …παίζοντας!

1. Αντιστοίχιση

2. Πολλαπλών επιλογών

3. Σωστό – λάθος

(Πηγή: silegga.blogspot.com)

ΙΣΤΟΡΙΑ – Αγία Σοφία – εικονική περιήγηση

Περιηγηθείτε εικονικά στην Αγια-Σοφιά, στην Κωνσταντινούπολη.
Χρησιμοποιήστε τα κουμπιά    για την περιήγηση.
Επιλέξτε το:    για προβολή πλήρους οθόνης.

Πατήστε στην εικόνα, για να μεταφερθείτε στον ιστότοπο.

ΙΣΤΟΡΙΑ – Διαδραστικός χάρτης του Βυζαντίου

Δείτε, με κλικ στην εικόνα πιο κάτω, τα όρια του ρωμαϊκού – βυζαντινού κράτους σε 6 χρονικές στιγμές της ιστορίας του, από το 390 ως το 1350 μ.Χ.

Επεξηγήσεις (για να καταλαβαίνουμε καλύτερα τι βλέπουμε)

1) 390 μ.Χ. (Θεοδοσιανή Δυναστεία)
Είναι στην περίοδο του Μ. Θεοδοσίου, λίγα χρόνια πριν μοιράσει την αυτοκρατορία στους δυο γιους του.

2) 527 μ.Χ.  (Δυναστεία του Ιουστίνου)
Η χρονιά που ανέλαβε την εξουσία ο Ιουστινιανός.

3) 565 μ.Χ.  (Δυναστεία του Ιουστίνου)
Η τελευταία χρονιά της βασιλείας του Ιουστινιανού, όταν είχε επεκτείνει την αυτοκρατορία σχεδόν μέχρι τα παλιά της σύνορα.

4) 780 μ.Χ. (Δυναστεία των Ισαύρων)
Η τελευταία χρονιά της βασιλείας του Λέοντος Δ΄ του Χαζάρου. Είναι μια περίοδος κατά την οποίαν η βυζαντινή αυτοκρατορία είχε συρρικνωθεί αρκετά.

5) 1050 μ.Χ. (Μακεδονική Δυναστεία)
Στα χρόνια του Κωνσταντίνου του Θ΄ του Μονομάχου, που το βυζαντινό κράτος είχε ανακτήσει κάποια από τα χαμένα εδάφη του.

6) 1350 μ.Χ. (Δυναστεία των Παλαιολόγων)
Λίγο πριν το τέλος…  Στο βυζαντινό κράτος έχουν απομείνει ελάχιστες περιοχές γύρω από την Κωνσταντινούπολη, την Θεσσαλονίκη και στην νότια Πελοπόννησο.

Κάντε ΚΛΙΚ στην εικόνα.

Αν κάνετε ΚΛΙΚ στα κυκλάκια που αναβοσβήνουν, μπορείτε να βλέπετε φωτογραφίες από ευρήματα εκείνης της περιόδου στην αντίστοιχη περιοχή, με εξήγηση για το καθένα. Δυστυχώς είναι στα αγγλικά (αφού είναι αγγλικός ο ιστότοπος)…

ΙΣΤΟΡΙΑ – τα πλοία των Βυζαντινών: δρόμωνες (φωτογραφίες)

Παρατηρήστε την οπή στην πλώρη, για την εκτόξευση του υγρού πυρός

ΙΣΤΟΡΙΑ – οι Βυζαντινοί και το υγρό πυρ (με φωτογραφίες)

Α. ΛΙΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Το υγρό πυρ (οι ξένοι το ξέρουν ως ελληνικό πυρ –»greek fire») εφευρέθηκε προς τα τέλη του 7ου αιώνα (το 672 μ.Χ., σύμφωνα με την αφήγηση του χρονογράφου Θεοφάνους του Ομολογητού) από τον Έλληνα εφευρέτη Καλλίνικο.

Για να παραχθεί και να εκτοξευθεί το υγρό πυρ απαιτούνταν ένα ολόκληρο οπλικό σύστημα.
Αυτό περιελάμβανε τα πλοία που ήταν οπλισμένα με αυτό (τους πυρφόρους δρόμωνες), την συσκευή που θέρμαινε και έθετε υπό πίεση την ουσία, τον σίφωνα (τον σωλήνα) που την εξαπέλυε και την ειδική εκπαίδευση των τεχνιτών και των χειριστών του συστήματος (των σιφωναρίων).

Η συνταγή της κατασκευής του συστήματος και της παρασκευής του υγρού πυρός περιβάλλονταν από άκρα μυστικότητα: οι διάφοροι χειριστές και τεχνίτες κατά πάσα πιθανότητα γνώριζαν ο καθένας μόνο τον δικό του τομέα, έτσι ώστε ακόμα κι αν κάποιος επιχειρούσε να προδώσει τις πληροφορίες στον εχθρό, να μην μπορούσε να εξηγήσει συνολικά το σύστημα.
Την συνολική γνώση για το υγρό πυρ, προφανώς την είχε μόνον ο εκάστοτε αυτοκράτορας.
Οι γνώσεις αυτές, φυσικά μεταφέρονταν μόνον προφορικά, γι’ αυτό και δεν έχουμε καμία γραπτή μαρτυρία για την μυστική «συνταγή».

ΙΣΤΟΡΙΑ – Ακριτικά τραγούδια

* Ο ΔΙΓΕΝΗΣ ΨΥΧΟΜΑΧΕΙ (με τον Νίκο Ξυλούρη)

Ο Διγενής ψυχομαχεί,  κι η γης τονε τρομάζει
κι η πλάκα τον ανατριχιά,  πώς θα τονε σκεπάσει
γιατί-ν-κει που κείτεται,  λόγια αντρειωμένου λέει:
«Να ‘χεν η γης πατήματα,  κι ο ουρανός κερκέλια,
να πάτουν τα πατήματα,  να ‘πιανα τα κερκέλια,
ν’ ανέβαινα στον ουρανό,  να διπλωθώ να κάτσω,
να δώσω σείσμα τ’ ουρανού»

ΙΣΤΟΡΙΑ – Οι Ακρίτες: Θρύλοι της Κύπρου για τον Διγενή Ακρίτα

Ο Πενταδάκτυλος και η Πέτρα του Διγενή

* Ο Διγενής Ακρίτας ήταν ο πιο αντρειωμένος από όλους τους Ακρίτες οι οποίοι φύλαγαν τα σύνορα του Βυζαντίου. Ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Σαρακηνών στα βουνά της Μ.Ασίας.

Μια μέρα καταδίωκε εκεί έναν ξακουσμένο στην παλικαριά Σαρακηνό, ο οποίος νικημένος σε πολλές μονομαχίες από τον Διγενή, αποφάσισε να φύγει από τα μέρη εκείνα, επειδή κατάλαβε πως δεν μπορούσε να γλιτώσει από τα χέρια του. Μπαίνει λοιπόν σε ένα καΐκι και φεύγει για την Κύπρο. Ο Διγενής τον είδε μεσοπέλαγα. Από τον όγκο κατάλαβε πως είναι ο Σαρακηνός και αποφάσισε να τον καταδιώξει και στην Κύπρο.

Ο Σαρακηνός αποβιβάστηκε στα ακρογιάλια της Κερύνειας (βόρεια Κύπρο) και προχώρησε κατά την Κυθρέα με σκοπό να δρασκελίσει τον κάμπο της Μεσαορίας και να φτάσει στην Αμμόχωστο για να μπει σε άλλο πλοίο να πάει στην Συρία. Έτσι θα ’χανε τα ίχνη του ο Διγενής. Ο Διγενής μπήκε αμέσως σε ένα καΐκι και έφτασε στα ακρογιάλια της Κερύνειας. Μόλις ξεκίνησε από την ακρογιαλιά, βλέπει να ορθώνεται μπροστά του το βουνό του Πενταδάκτυλου και να κρύβει τον Σαρακηνό και τα ίχνη του. Δοκιμάζει να προχωρήσει μα το βουνό είναι μαλακό σαν ζυμάρι και δεν μπορεί να το περάσει περπατητός. Ακουμπά τότες το δεξί του χέρι στο πελώριο κοντάρι του, φουχτώνει με το αριστερό την κορφή του βουνού και σαν πουλί πετά πάνω από το βουνό. Μ’ ένα πήδημα βρέθηκε πάνω από την Κυθρέα. Τα πέντε δάκτυλα του χεριού του αποτυπώθηκαν στη μαλακή κορφή του βουνού κι έμειναν από τότε τα σημάδια τους εκεί, για να δώσουν στο βουνό το όνομα Πενταδάκτυλος.